Μόνο από τη
μείωση του εσωτερικού τουρισμού, οι επιχειρήσεις έχασαν τα τελευταία
τέσσερα χρόνια 1,5 δισ. Σε συνδυασμό με τον αυξημένο ΦΠΑ στην εστίαση
και το ασταθές φορολογικό περιβάλλον, η κατάσταση γίνεται ακόμη
χειρότερη, σημειώνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών
(ΣΕΤΕ) Ανδρέας Ανδρεάδης.
Όπως εξηγεί ακόμη, οι λάθος χειρισμοί σε επίπεδο marketing και προβολής
της χώρας μας στο εξωτερικό στέρησαν από την Ελλάδα σημαντικά έσοδα από
τον τουρισμό. Για την αντιστροφή του κλίματος, ο ΣΕΤΕ προχωρά σε
προτάσεις για τη βελτίωση του τουριστικού κλίματος, ενώ παράλληλα
αναλαμβάνει να στηρίξει μια σειρά από πρωτοβουλίες, μεταξύ των οποίων
και η εταιρεία «Marketing Greece».
Συνέντευξη στην Βίκυ Κουρλιμπίνη
– Κύριε Ανδρεάδη, την ώρα που άλλες χώρες της Ευρώπης βλέπουν
κάθε χρόνο τα έσοδά τους από τον τουρισμό να αυξάνονται, εμείς
προσπαθούμε ακόμη να βρούμε τη «συνταγή» . Που νομίζετε ότι υπολείπεται η
χώρα μας;
Νομίζω ότι αυτό που πάντα έλειπε από τη στρατηγική μας, είναι να έχουμε
ένα «ελκυστικό προϊόν στο ράφι». Για πολλές δεκαετίες, οι tour operators
διαμόρφωσαν μια πολύ γενική εικόνα για το ελληνικό τουριστικό προϊόν
και σε αυτό προφανώς φταίμε και εμείς. Μέχρι σήμερα, δεν έχει γίνει
σχεδόν τίποτα για πολλές μορφές τουρισμού, όπως ο γαστρονομικός
τουρισμός και ο τουρισμός για την τρίτη ηλικία. Άλλες χώρες έχουν ήδη
αναπτύξει αυτές τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού.
Το πρόβλημα λοιπόν ήταν ότι η Ελλάδα δεν είχε επενδύσει στην προώθηση
του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Πάντα λέγαμε για παράδειγμα «Come
to Greece», ενώ υπήρξαν και διαρκείς αλλαγές στα λογότυπα. Αυτό όμως
είναι ωραίο μέχρι ενός σημείου. Δεν λέει τίποτα παραπάνω και δεν πείθει
στον ξένο τουρίστα για να επιλέξει ως προορισμό του τη χώρα μας.
– Ακόμη χειρότερα, τη μια χρονιά λέμε στους τουρίστες «Come to
Greece» και την άλλη «Come to Hellas». Δεν έχει βλάψει αυτή η τακτική
την εικόνα της χώρας;
Εμπορικά η λέξη που πρέπει να χρησιμοποιείται είναι «Greece» και ο ΣΕΤΕ
έχει πάγια θέση πάνω σε αυτό. Το σοβαρό πρόβλημα, για να σας το πω απλά,
είναι ότι ο καθένας έχει τη γνώμη του. Υπάρχει μόνιμα μια ποικιλία
διαφορετικών απόψεων σε ότι αφορά το τομέα της προβολής της χώρας. Είναι
χαρακτηριστικό πως έχουμε αλλάξει τα τελευταία 20 χρόνια το λιγότερο 15
λογότυπα, όταν η Ισπανία διατηρεί το ίδιο εδώ και χρόνια. Νομίζω όμως
πως με τη σύσταση της εταιρείας «Marketing Greece», και μέσω του
συμβουλευτικού της ρόλου, τέτοια λάθη θα διορθωθούν και θα γίνει μια πιο
οργανωμένη προσπάθεια προβολής.
Η «Marketing Greece» έρχεται να συνθέσει και να προβάλει το προϊόν, σαν
μια συνολική εικόνα. Δηλαδή ο επιχειρηματίας με τα δέκα μικρά όμορφα
δωμάτια, τα γραφεία που διοργανώνουν προγράμματα καταδύσεων ή
ορειβασίας, τα boutique hotels… όλα αυτά θα παρουσιαστούν και θα
πωλούνται σαν ολοκληρωμένα πακέτα. Ο τουρισμός έχει πάνω από 100 χιλ.
μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες δεν έχουν το μηχανισμό να προβάλλουν και
να εξάγουν αυτό που κάνουν.
– Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι διαδικασίες για τη σύσταση της «Marketing Greece»;
Αυτή τη στιγμή προχωρά το business plan. Στη συνέχεια θα διοργανωθεί ένα
roadshow, όπου θα το παρουσιάσουμε σε έξι σημεία της Ελλάδας, με τη
συμμετοχή του τουριστικού κόσμου αλλά και τοπικών φορέων, ώστε να τους
ενημερώσουμε για το τι θα κάνει η εταιρεία. Φυσικά θα υπάρξει και ένα
«μνημόνιο συνεργασίας» με τον ΕΟΤ για να μην υπάρξουν γκρίζες ζώνες στο
ρόλο που θα έχει κάθε συμμετέχων στην εταιρεία.
Έπειτα θα αναζητηθούν τα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της εταιρείας.
Εκτιμώ ότι θα χρειαστούν περίπου 1,2 εκατ. ευρώ για το πρώτο και ίσως
και το δεύτερο χρόνο λειτουργίας. Αν όλα πάνε καλά, τον Ιανουάριο θα
στηθεί ο μηχανισμός της επικοινωνίας και των δημοσίων σχέσεων, με την
έμφαση να δίνεται τους πρώτους μήνες στην προβολή της χώρας μέσω των
social media. Πιστεύω ότι μετά τον Απρίλιο θα δούμε τα πρώτα
αποτελέσματα, αλλά από τώρα είμαι αισιόδοξος για το όλο εγχείρημα.
Μήπως όμως απαιτείται και αλλαγή προσανατολισμού; Για
παράδειγμα, κάθε χρόνο επισκέπτονται την Ελλάδα 3 εκατ. Κινέζοι
τουρίστες, ενώ την Ελλάδα μόλις 30 χιλιάδες. Ποιος φταίει για αυτό;
Αυτό είναι γεγονός. Δύο είναι οι λόγοι. Καταρχήν στην Κίνα δεν υπάρχουν
ακόμη οργανωμένοι tour operators, οπότε η χώρα μας δεν προβάλλεται
συνολικά μέσω μεγάλων πρακτορείων. Εμείς δεν έχουμε ακόμη τους
κατάλληλους μηχανισμούς εκεί.
Το δεύτερο πρόβλημα συνίσταται, όπως είναι αναμενόμενο, στην έκδοση
βίζας. Τώρα δημιουργήθηκε visa center στην Κίνα και πιστεύω πως θα
διευκολυνθεί η όλη διαδικασία των θεωρήσεων. Η ίδια κατάσταση ισχύει και
για άλλες περιπτώσεις τουριστών, οι οποίοι τελικά δεν επιλέγουν την
Ελλάδα.
– Τη Δευτέρα συναντηθήκατε με τον πρωθυπουργό Α. Σαμαρά και την υπουργό Τουρισμού. Ποιες ήταν οι δικές σας προτάσεις;
Μιας και αναφερθήκαμε στο θέμα της βίζας, αυτό που προτείναμε ήταν να
υπάρχει ένα ποσό, περίπου 10 ευρώ στη βίζα, το οποίο να διατίθεται για
την προβολή της Ελλάδας, με έμφαση ειδικά στη χώρα όπου εκδίδεται η
βίζα. Το ίδιο γίνεται και στην Αμερική και πιστεύω πως η πρόταση αυτή θα
έχει θετικό αντίκτυπο.
Το άλλο μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι τουριστικές
επιχειρήσεις, είναι το υφιστάμενο φορολογικό καθεστώς, το οποίο σε καμία
περίπτωση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ευνοϊκό, από τη στιγμή που
φορολογείται το «εργαλείο δουλειάς μας». Τα εργαλεία του τουρισμού είναι
τα ακίνητα.
Αναφέρομαι στο φόρο ακίνητης περιουσίας. Μην ξεχνάμε ότι φορολογείται
υψηλά κάτι το οποίο παρέχει στο κράτος θέσεις εργασίας, φόρους και ΦΠΑ.
Με την ίδια λογική θα έπρεπε να φορολογήσουμε και τα μηχανήματα της
βιομηχανίας ή τα αεροπλάνα μιας αεροπορικής εταιρείας… Εμείς «θα βάλουμε
πλάτη» και ο τουρισμός θα βοηθήσει, δεν μπορεί όμως να απειλείται η
βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Ήδη επτά στις δέκα τουριστικές
επιχειρήσεις βρίσκονται «στο κόκκινο».
Σε ό,τι αφορά τέλος τον υψηλό ΦΠΑ στην εστίαση, ο οποίος έχει
κυριολεκτικά γονατίσει πολλά μέλη μας, πήραμε τη δέσμευση από τον
πρωθυπουργό, πως όταν ο προϋπολογισμός είναι πλεονασματικός, κάτι το
οποίο πιστεύω ότι θα γίνει σύντομα, το 70% του πλεονάσματος θα πάει σε
αναπτυξιακά μέτρα. Το πρώτο που θα γίνει σύμφωνα με τον κ. Σαμαρά είναι
να επανέλθει ο ΦΠΑ στην εστίαση στα προηγούμενα επίπεδα.
– Πως κλείνει το έτος για τις τουριστικές επιχειρήσεις;
Σε ό,τι αφορά τις διεθνείς αφίξεις και στα έσοδα που προέρχονται από
τους ξένους τουρίστες, εκεί πάμε καλά δεδομένων των συνθηκών. Ο στόχος
των 16 εκατ. τουριστών έχει επιτευχθεί. Αλλά όλα αυτά συμβαίνουν στον
τομέα του εισαγόμενου τουρισμού. Τα πράγματα με τον εσωτερικό τουρισμό
είναι πολύ άσχημα. Οι ζημιές στις επιχειρήσεις μας είναι μεγάλες από την
αδυναμία των Ελλήνων να κάνουν διακοπές λόγω της οικονομικής κρίσης.
Θα σας αναφέρω ότι από το 2008 μέχρι σήμερα οι απώλειες για τα μέλη μας
μόνο από τη μείωση του εσωτερικού τουρισμού ανέρχονται σε 1, 5 δισ. Σε
συνδυασμό με τα προβλήματα ρευστότητας και τον υψηλό τραπεζικό δανεισμό-
αν καταφέρει μια επιχείρηση να πάρει δάνειο, τα πράγματα, ειδικά για
τις μεμονωμένες, εσωστρεφείς και μικρές επιχειρήσεις, είναι δύσκολα.
– Τελικά, βλέπετε πρόσφορο έδαφος για επενδύσεις στον τουρισμό;
Το κλίμα προς το παρόν δεν φαίνεται να είναι ιδιαίτερα θετικό. Υπάρχουν
βέβαια κάποια πρώτα δείγματα, όμως νομίζω πως οι ξένοι επενδυτές είναι
ακόμη επιφυλακτικοί και τηρούν στάση αναμονής. Και αυτό για μένα δεν
είναι παράλογο. Η Ελλάδα έχει υποστεί τεράστια ζημιά από τη διαρκή
αλλαγή νόμων στο φορολογικό σύστημα. Ό,τι αποφασίζεται πρέπει να έχει τη
σφραγίδα τουλάχιστον της πενταετίας, όσο χρειάζεται δηλαδή για να
αποσβεστεί μια επένδυση.
Το πρώτο που ζητούν οι επενδυτές είναι ένα σταθερό περιβάλλον, να
γνωρίζουν δηλαδή το φορολογικό καθεστώς. Ζητούν ακόμη ένα ευνοϊκό και
ελκυστικό φορολογικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις, που ακόμη δεν
μπορούμε να προσφέρουμε. Η οικονομική κατάσταση της Ελλάδας θα πρέπει να
σταθεροποιηθεί. Έχω την εντύπωση ότι ο τουρισμός προχωρά, αλλά
περισσότερο μέσω των επιχειρήσεων, της ιδιωτικής πρωτοβουλίας δηλαδή.
Παραμένω πάντως αισιόδοξος για την πορεία του τουρισμού. Έχω πει
επανειλημμένως πως τον επόμενο χρόνο τα έσοδα από τον τουρισμό, αν όλα
πάνε καλά και γίνει μια σοβαρή προσπάθεια, μπορούν να δώσουν στον ΑΕΠ
1,5 μονάδα επιπλέον. Για να γίνει όμως αυτό, η χώρα θα πρέπει να μπει
στη λογική της ανάπτυξης. Και για αυτό θα ήθελα να κλείσω με κάτι που
ακούω συχνά από επενδυτές στο εξωτερικό: «Η Ελλάδα είναι ο καλύτερο
οικόπεδο της γης. Το οικόπεδο αυτό είναι στρωμένο με εκατοδόλαρα. Απλώς
δεν ξέρετε ακόμη να σκύψετε και να τα πάρετε».
