Λείπει ο πολιτισμός… περισσεύει το θράσος

Το ελεύθερα προσιτό υπαίθριο έργο τέχνης είναι σαφώς πιο τρωτό και ευάλωτο από το προστατευμένο ενός μουσείου. Τα δημόσια έργα παράλληλα υπονομεύουν στη συνείδηση μερικών την Σύγχρονη Τέχνη και το δημόσιο χώρο, καθώς πρόκειται για πράγματα – έννοιες που ανήκουν στον καθένα και σε κανένα, με αποτέλεσμα να προσκαλούν το κοινό να ανακαλύψει μέσα στην καθημερινή του ζωή έργα σύγχρονης τέχνης που συνδιαλέγονται με το ιστορικό, αστικό και κοινωνικό περιβάλλον της πόλης, προκαλώντας να ξανασκεφτούμε την ουσία της δημόσιας τέχνης

ως εν δυνάμει πολιτικής πράξης.

 

Με απλά λόγια οι βανδαλισμοί σε αγάλματα, τοίχους, παγκάκια και ο,τιδήποτε άλλο αποτελεί δημόσιο χώρο δεν είναι απαραίτητα προϊόν κάποιων ασυνείδητων, ούτε κάποιων παιδιών που ασκούν τη ζωγραφική τους δεινότητα κάνοντας graffiti, αλλά και προϊόν ανθρώπων που θέλουν να εκφράσουν την άποψή τους, την αντίθεσή τους σε κάτι, την πολιτική τους διαφοροποίηση ίσως με αυτόν τον τρόπο.  

 

Κάποιοι θεωρούν γενικά τις επεμβάσεις στις επιφάνειες των τοίχων βανδαλισμούς, ιδιαίτερα όταν αδιακρίτως παρεμβαίνουν σε κάθε επιφάνεια ρυπαίνοντας την πόλη. Άλλοι πάλι θεωρούν το grafitti ως μια μορφή τέχνης, κυρίως όταν σέβεται χώρους που έχουν άλλους προορισμούς. Ένα είναι βέβαιο, ότι για μια μερίδα νέων αποτελεί τρόπο ζωής.

 

Με άδεια ή χωρίς, σε ιδιωτικούς ή δημόσιους χώρους, επεμβαίνουν για να καταγγείλουν, να αμφισβητήσουν, να χλευάσουν, να σατιρίσουν, να καυτηριάσουν, να μουτζουρώσουν, να ρυπάνουν, να εκφράσουν και να προτείνουν την άποψή τους σε δημόσια καταγραφή. Μια αντίδραση στο κατεστημένο, ένα ταρακούνημα, ένας αιφνιδιασμός στις συμβάσεις και σε κάποιες περιπτώσεις ένας βανδαλισμός.

 

Πέραν όλων αυτών είναι και ένα παιχνίδι με τα σχήματα, τα χρώματα, τα νοήματα, με εικόνες σύνθετες, με συμβολισμούς, με σουρεαλιστικές απεικονίσεις. Μηνύματα μέσα στην ανωνυμία της πόλης, μια αντίδραση αλλά και μια προσπάθεια επικοινωνίας μέσα από μοτίβα – χρώματα-σχήματα-συνθήματα.

 

Αυτό είναι περίπου το πλαίσιο στο οποίο σκέφτονται, συναισθάνονται, συμπεριφέρνονται και δρουν δημιουργικά από τη μια μεριά «οι γραφιτάδες» και από την άλλη οι νέοι που βανδαλίζουν διάφορα σημεία της πόλης.

 

Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα δημόσια γλυπτά γίνονται καμβάς για να εκφραστεί με λέξεις, με σχέδια και χρώματα η λαϊκή οργή ή διεκδίκηση. Πάνω στο λευκό μάρμαρο τα πολιτικά συνθήματα μπλέκονται με τις καψουρορήσεις και τους φιλοσοφικούς αυτοσχεδιασμούς. Και οι στριτ άρτιστ επεμβαίνουν με σπρέι θέλοντας να αναβαθμίσουν τη μάλλον αδιάφορη, αν όχι κακόγουστη αισθητική πολλών δημόσιων γλυπτών…

 

Στο Βόλο το πρόβλημα με τους βανδαλισμούς αγαλμάτων, τοίχων και δημόσιων χώρων είναι χρόνιο. Ο ανδριάντας του Ελευθέριου Βενιζέλου που στέκει στο πάρκο του Αγίου Κωνσταντίνου έχει πέσει βορά στα συνθήματα οπαδών τοπικής ομάδας… Φαίνεται ζητούν και τη στήριξη του μεγάλου πολιτικού άντρα στον αγώνα της ομάδας τους!

 

Τα αγάλματα που πριν μερικά χρόνια τοποθετήθηκαν στον Άναυρο φιλοξενούν τα «έργα τέχνης» καλλιτεχνών του δρόμου ή αποτυπώνουν την… αιώνια αγάπη μαθητών γυμνασίου και λυκείου…

 

Το άγαλμα του Αλέξανδρου Μέρου, ιδρυτή του ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ, στην Πλατεία Ελευθερίας καθαρίστηκε μόλις προχθές από ιδιώτη που ανέλαβε μόνος του πρωτοβουλία. Λίγο πιο δίπλα στέκει και ο Άνθιμος Γαζής και ο Τάκης Οικονομάκης, που ευτυχώς έχουν αποφύγει το τελευταίο καιρό την φιλοξενία… της ελεύθερης έκφρασης!

 

Εκτός όμως από την ελευθερία έκφρασης υπάρχει και η ανάγκη προστασίας των καλλιτεχνημάτων… Τι ακριβώς γίνεται και από ποιους σε αυτό το επίπεδο;

 

Σε επικοινωνία που είχαμε με τον αντιδήμαρχο Καθαριότητας Γιάννη Κουρτίνα η απάντησή του ήταν ξεκάθαρη. «Αλήθεια, δεν γνωρίζω τι γίνεται σε αυτή την περίπτωση», αν και για να είμαστε δίκαιοι μόλις ανέλαβε καθήκοντα, και πρόσθεσε πως «όπως και να έχει όμως, είναι ένα μείζον πρόβλημα και θα ασχοληθώ άμεσα».

 

Όπως επεσήμανε ο ίδιος, ο Δήμος σε γενικές γραμμές δεν έχει κάποια συγκεκριμένη υποχρέωση, ωστόσο μπορεί να αναλάβει κάποια πρωτοβουλία για την αποκατάσταση των βανδαλισμένων αγαλμάτων, η οποία όμως θα πρέπει να γίνει από ειδικούς.

 

«Δεν είναι απλό. Δεν είναι δηλαδή σα να πάω να καθαρίσω έναν τοίχο, ένα παγκάκι. Τα αγάλματα είναι κατασκευασμένα από συγκεκριμένα υλικά και θα πρέπει να γίνει ειδικός καθαρισμός, διότι σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να πάμε να το καθαρίσουμε και τελικά να το καταστρέψουμε» τόνισε ο κ. Κουρτίνας, ο οποίος δεσμεύτηκε πως από αύριο Δευτέρα θα ασχοληθεί με το συγκεκριμένο χρόνιο πρόβλημα.